Si hay dos platos populares de la dieta mediterránea que tienen como protagonista el tomate, y que brillan en verano, son el gazpacho y el salmorejo. Saludables, fáciles de elaborar y muy refrescantes, resultan perfectos para disfrutar de las verduras de temporada durante estos meses de más calor. Pero… ¿qué diferencias hay entre ellos?  

Tomate, pimiento, pepino, aceite de oliva virgen, vinagre, ajo y sal. Así de sencilla es la receta del gazpacho. Luego, cada maestrillo tiene su librillo… Que si con más o menos ajo, que si con o sin cebolla, que si con pepino… Algo similar sucede con el salmorejo, una variación cordobesa del gazpacho, con tomate, aceite de oliva virgen, sal, ajo y pan. En cada casa se preparan de una manera. 

Desde las versiones más clásicas, gazpacho andaluz y salmorejo cordobés, a nuevas alternativas (con diferentes frutas y verduras), son una buenísima forma de incluir más vegetales, frutas y alimentos crudos en nuestra dieta. 

Gazpacho vs salmorejo, diferencias 

Comparten reinado durante la temporada estival, pero no son lo mismo. Su diferencia reside tanto en la selección de los ingredientes como en la textura final. Por su lado, el gazpacho se elabora con tomate y hortalizas crudas, generalmente pimiento, pepino, cebolla y ajo. Se le añade agua y se adereza con aceite, vinagre y sal. Para servir, se suele acompañar de un picadillo de las mismas verduras con las que se elabora.   

• Lleva agua por lo que su textura es líquida, similar a una sopa fría, y apta para beber. 
• Al añadir pimiento y pepino adquiere un sabor más fuerte que el salmorejo. 
• Contiene menos pan y aceite que el salmorejo, por lo que resulta algo más ligero (unas 40 calorías por cada 100ml). 
• El salmorejo es una emulsión, por lo que su textura es similar a la de una salsa.

Salmorejo kordobar on bat trinkoagoa da, gorputz handiagokoa. Tomatea, ogi-mamia, oliba-olioa, baratxuria eta gatza birrinduz egiten da. Urdaiazpiko txirbilekin eta arrautza gogor xehatuarekin laguntzen da, mahaikidearen gustura.

• Krema edo maionesa baten antzeko testurako emultsio bat da.  
• Koilararekin hartzen da. 
• Gazpatxoa baino kalorikoagoa da. 

Fresko hartzen da eta izoztu daiteke 

RAEaren Hiztegiak gazpatxo andaluziarraren errezeta bat deskribatzen du bere osagaiak zerrendatuz, eta Andaluziako zopa hotz tipiko gisa deskribatzen du. Ez doa desbideratua: hozkailutik atera eta berehala hartzea gomendatzen da, fresko-fresko. 

Gazpatxoa kantitate handitan prestatzen baduzu, hozkailuan gorde dezakezu astebetera arte, tapa eta hermetikoa duen ontzi batean. Edo, zuzenean, izoztu dezakezu. Ontzi indibidualetan izozten baduzu, nahi duzunean gozatzeko prest izango duzu: hondartzara edo bulegora eramateko, merienda gisa parkera eramateko…  

Dieta mediterraneoa eta sasoiko produktua 

Dieta mediterraneoa gure baratzeko barazkien erabilerak eta oliba-olio birjina estraren presentziak definitzen dute. Eta hori ez da falta plater hauetako batean ere.  

Gainera, tomateak, luzokerrak eta piperrak udako hilabeteetan sasoiko dauden produktuak dira. Horrek esan nahi du preziorik onenean eta heltze-egoerarik onenean aurkituko ditugula, eta, ziurrenik, hurbilekoak.  

Gazpatxoa edo salmorejoa errezeta errazak diren arren, arrakasta, neurri handi batean, aukeratzen dugun tomatearen araberakoa da. Barietate mamitsukoa izan behar du, eta ondo heldua egon. Emaitzarik onena ematen dutenak Kanarietako tomatea edo bola, adar-tomatea eta udare-tomatea dira.  

Osasuntsuak eta bitaminaz beteak 

Konposizioagatik, biek laguntzen dute egunean 5 fruta eta barazki pieza betetzen. Bai, ondo irakurri duzu, frutarekin ere betetzen dugu. Lehenik eta behin, tomatea fruta bat delako. Eta hain dira aldakorrak, non sukaldaritzan aldakuntza asko onartzen baitira.  

Berritzera animatzen bazara, beste osagai batzuk gehitu ditzakezu, hala nola erremolatxa, gerezia, mangoa… Ziur gaude etxean hainbat proposamenekin harritu dezakezula: gerezi-gazpatxoa, pikillo-piperrena, marrubiena eta gazpatxo berdea eta guzti, non meloiak tomatea ordezkatzen duen.  

Edozein bertsiok onura osasungarriak, bitaminak eta mineralak dakarzkigu. Hidratatuta egoten laguntzen digu. Eta hori gutxi balitz, prestatzeko oso merkeak dira.  

Prestatzeko errazak  

Gazpatxoa egiteko errezetak ez du misteriorik: osagaiak garbitu eta zatitzen dira, eta irabiatzeko ontzian elkartzen dira, nahasketa uniformea edo gustukoa geratu arte. Erraza benetan! Lodiagoa nahi badugu, koilararekin edateko, ogia ere onartzen du. 

Salmorejoa egiteko moduaren kasuan, elaborazioa antzekoa da, urrats batean izan ezik: ogia tomate birrinduetan bustitzen utzi behar da 10 minutuz, plater honen testura berezia lortzeko.  

Goza itzazu krema hotzetan, entsaladetan ongailu gisa, aperitibo gisa (adibidez, txupito edalontzietan), askari, hasierako, plater nagusi edo afari arin bezala. 

Behar duzun gauza bakarra irabiagailu on bat da. Surik ez, laberik ez, mikrouhinik ez. Xehetasun positiboa, elikagaien freskotasun guztia kontserbatzeaz gain, elektrizitate gutxi kontsumitzen baitugu.  

Edozein unetan eta edonon 

Janari lasterreko kateek take away modan jarri aurretik, hemen bagenekien zer zen gazpatxo tuper fresko on bat hondartzara eramatea.  

Orain, are errazago egiteko, gure supermerkatuetan zapore suabeko gazpatxoa (luzokerrik gabea) eta errezeta tradizionala aurki ditzakezu. Gainera, litro bateko edo 330 ml-ko formatuetan eraman dezakezu, banakako kontsumorako. Edo nahiago al duzu salmorejoa? Probatu gure erreferentzia oliba-olio birjina estrarekin.  

Lanaldi jarraitua duzu bulegoan? Hartu brik bat irten aurretik eta gose gutxiagorekin iritsiko zara etxera, janaria prestatzen den bitartean mokadutxoak ez hartzeko.  

Ez duzu aitzakiarik, uda honetan zauden lekuan zaudela, gozatu dieta mediterraneoko plater tipiko honetaz. Eta zuri, nola gustatzen zaizu hartzea?