Desegiteko eta gainerretzeko, entsaladetan edo betegarrietan, postreetan edo saltsetan…, gazta motak plater batzuei beste batzuei baino hobeto egokitzen zaizkie.

Gazta dugu sukaldean gehien erabiltzen den jakietako bat. Errezetetan presentzia nabarmena eta oso anitza dauka. Gure herrialdean, oso produktu preziatua da, eta, sarritan, errezeta oso desberdinetan erabiltzen da. Izan ere, gazta-aniztasun handia dugunez, prestaketa bakoitzerako onena aukera dezakegu. Batzuk bikainak dira ohol batean zerbitzatu eta dastatzeko. Beste batzuk ezin hobeak dira igurzteko, postreak egiteko edo gainerretzeko. Zer gazta aukeratu? Zer gazta doakio hobekien kasu bakoitzari? Artikulu honetan, kasu bakoitzean zer gazta erabili behar den zehazten dugu.

Entsaladetarako gaztak

Oso egokiak dira testura biguna duten gazta fresko zuriak (adibidez, Mozzarella freskoa, Burgosko gazta edo feta gazta), zapore suabea eta trinkotasun fina dituztelako. Halaber, gazta erdionduak ere erabil daitezke kubotxotan zatituta, eta, horrela, ukitu mina emango diogu entsaladari. Horrek oso ongi konbinatzen du ere frutekin, hala nola laranja edo muxika. Edam gazta, suabea denez, oso aproposa da zatitu eta entsaladetan botatzeko, haren zaporea indartuko duten fruitu lehor txigortuekin lagunduta.

Pastarako gaztak

Koipe asko duten gazta gogorrak edo erdigogorrak dira birrindu eta pasta-platerak laguntzeko egokienak, eta ez dira gainerre behar. Parmesanoa, ardi-gazta ondua (Idiazabalgoa edo Erronkarikoa, esaterako), Mantxako gazta ondua eta Mahon gazta zaharra dira erabilienak. Onena da erabiltzeko unean bertan birrintzea gazta, ez ditzan aroma eta ñabardurak galdu.

Gainerretzeko gaztak

Mozzarella erdiondua funtsezkoa da gainerreak egiteko, eta ezinbestekoa pizzetan eta gainazalean gazta urtuzko geruza mehea egin arte laberatzen diren pasta-plateretan. Parmesanoa ere erabili ohi da gainerretzeko, batik bat birrinduta. Erretilua labera sartzean, 10 zentimetroko tartea utzi erretiluaren eta grillaren artean. Horrela, gazta ez da gehiegi txigortuko edo erreko. Camembert eta Brie gaztak ere egokiak dira gainerretzeko, txerri-azpizunarekin, patatekin edo azalore egosiarekin konbinatuta bereziki. Grill pixka batekin nahikoa izango da gainazala gainerretzeko.

Saltsak egiteko gaztak

Kozinatzeko gaztarik onenak krematsuak eta erdionduak dira batik bat. Izan ere, haien koipe- eta esne-edukiari esker, erraztasunez desegiten dira berotzean. Hala, saltsa, krema eta souffléei, quesadillei eta enpanadillei zaporea ematen diete. Gazta kozinatzean, garrantzitsuena da saltsari (edo berotutakoari) egosketaren amaieran eta sua baxu dagoela botatzea gazta, eta etengabean irabiatzea, pixkanaka desegin dadin eta ez dadin kazolan itsatsita geratu. Bestela, esnearen proteina eta koipea bananduko dira, pikorrak sortu, eta saltsa hondatuko zaigu.

Betegarrietarako eta fonduetarako gaztak

Betegarriak egiteko, gazta erdionduak erabiltzen dira, hala nola Emmental, Mantxakoa, Edam eta Gouda. Horiek guztiek ongi jasaten dituzte frijituak, eta quesadilla eta enpanadillen barruan edo souffléa prestatzean urtu egiten dira.

Fondueak egiteko, urtzen diren gazta oso koipetsuak erabiltzen dira; adibidez, Emmental eta Gruyere. Ogitarteko beroak eta sandwichak egiteko ere erabili ohi dira, baita edozein motako betegarriak egiteko ere (ezin hobeak dira San Jakoboak egiteko, esaterako).

Gozogintzarako gaztak

Mascarpone gazta dugu gozokiak egiteko onenetako bat, bai eta igurzteko gaztak ere. Testura krematsua, zapore suabea eta koipe ugari dituztenez, oso moldakorrak dira betegarriak, pastel krematsuak, mousseak eta tarta hotzak eta beroak prestatzeko. Burgosko gazta freskoa eta feta gazta ere bikainak dira eztiarekin eta marmeladekin laguntzeko eta kremak, mousseak eta budinak bezalako postreak egiteko.

Gazta postre gisa

Ia gazta guztiek balio dute postre gisa hartzeko, edozein ontze-puntu dutela ere. Gazta onduak kontrasteekin indartzen dira; esaterako, fruitu lehorrekin eta gauza gozoekin (marmelada, eztia, jelea, etab.) lagunduta. Halaber, intxaur- edo mahaspasa-ogiak txigortu eta gazta-xerrak jar daitezke gainean. Hona hemen beste aukera bat: fruta-konpota eta zenbait koilarakada Cabrales edo Roquefort gazta konbinatzea. Biziegiak direla iruditzen bazaigu, esne-gain hotzarekin nahastu eta irabiatu, testura krematsua eta zapore leunagoa lortu arte. Beste konbinazio bikain bat da fruta-entsalada edo mazedonia freskoa Mantxako gazta-xerratxo batzuekin, oliba-olio pixka batekin maneatuta.