Testura, ekoizteko prozesua eta dituzten bakterioak dira jogurt likidoen, gatzatuen eta esne hartzituen arteko desberdintasunetako batzuk.

Jogurt-aukera handia eta anitza da: azukrearekin ala gabe, frutekin edo zerealekin, naturalak edo zaporeetakoak, krematsuak eta gaingabetuak… Askotan, zaila da bat aukeratzea, bat baino gehiago probatu nahi dugulako edo ez ditugulako desberdintasunak ongi ezagutzen. Zer desberdintasun daude jogurt likidoen eta gatzatuen artean? Zer desberdintasun dago jogurtaren eta esne hartzituaren artean? Eta jogurtaren eta esnearen artean? Erreportaje honek galdera horiei erantzuten die, jogurta zer den azaltzen du, eta haren nutrizio-ezaugarri nabarmenenak aipatu, baita dietan izan behar duen rola ere.

Jogurt likidoa eta gatzatua: antzekotasunak eta desberdintasunak

Jogurta esne hartzitu, koagulatu eta azidotzearen emaitza da. Bi bakterioren ekintzaren bidez lortzen da hori (Lactobacillus bulgaricus eta Streptococcus thermophilus), eta esne osoa, gaingabetua edo erdigaingabetuarekin egiten da, baina pasteurizatuta egon behar da beti. Amaierako produktuak hartzidura sortzen duten mikroorganismoak izan behar ditu, bizirik eta aktibo. Gramo edo mililitro bakoitzeko, 10 milioi kolonia izan behar ditu gutxienez, hotzean kontserbatuz (2º C eta 5º C bitartean) kontsumo lehenetsia 28 egunekoa izan dadin.

Testura da jogurt normalaren (gatzatua, trinkoa edo budin-modukoa, erabilitako terminoen arabera) eta jogurt likidoaren arteko desberdintasun nagusia:

• Jogurt normala ontzian bertan inkubatu eta hozten da, eta kontu handiz maneiatzen da, testura ez hausteko.
• Jogurt likidoa, ordea, 20º C-ra arinki astintzen da 5 edo 10 minutuz, koagulua hautsi eta likidotzeko. Hala, testura “edangarria” hartzen du ontziratu aurretik.

Gainera, ontziratu baino lehen, jogurt likidoaren hiru modutara trata daiteke eta haren balio-bizitza baldintzatzen dute:

1. Hoztu baino ez da egiten. 20-24 eguneko kontsumo-bizitza izango du batez beste.
2. Pasteurizatzen da. 30-40 eguneko bizitza izango du batez beste.
3. UHT tratamendu termikoa egiten zaio. 2-4 hilabetez kontsumitu ahal izango da; hala, “bizitza luzeko jogurtaren” antzekoa izango da, berez “hartzitu ostean pasteurizatutako jogurt” deitu beharko genukeena.

Jogurtak eta esne hartzituak

Tradiziozko jogurt likidoarekin batera, antzeko produktuak aurki ditzakegu merkatuan, hala nola esne hartzituak. Horiek ere edatekoak dira, baina indarreko legediak dio ez direla jogurtak. Zer diferentzia dute? Haien hartzigarrien artean, jogurtaren bakterio tipikoez gain, beste batzuk daudela. Horrela, edateko esne hartzituetan, bi mota daude:

1. Bio esne hartzituak, prozesuan bifidobakterioek (bifidus) parte hartzen dutenean; esaterako, Bifidobacterium bifidum eta Bifidobacterium longum.
2. Esne hartzitu probiotikoak, prozesua Lactobacillus casei edo Lactobacillus acidophilus bakterioekin egiten denean.

Egiaz, jogurt guztiak dira probiotikoak, amaierako produktuek mikroorganismo biziak dituztelako, eta guztiek organismoari mesede egiten diote, haien nutrizio-balioaz haraindi. Hala ere, merkatuan, termino hori aipatutako lactobacillus bakterioak dituzten esne hartzituetan erabiltzen da soilik.

Jogurta eta esnea: bost nutrizio-ezaugarri

Jogurt likidoaren eta gainerako esne hartzituen (bio eta probiotikoak) konposizioa horien jatorri den esnearen antzekoa da, baina desberdintasun txikiak daude. Hona hemen nagusienak:

1. Laktosa (karbohidratoa):
   • Ez da desagertzen, baina bakterio laktikoen ekintzaren ondorioz, murriztu egiten da. Izan ere, hartzitzean, laktosa azido laktiko bihurtzen da.
   • Zenbaitetan, esne-hautsa ere eransten zaio prozesuan, eta horrek jogurt likidoaren laktosa areagotzen du. Horrek esan nahi du jogurt likidoa eta edozein jogurt mota esnea baino hobeto jasaten dela, baina laktosarekiko intolerantzia dutenak kontuz ibili beharko dira.
2. Proteinak:
   • Hartzitzean, pixka bat digeritzen dira, eta hori positiboa da gure organismoarentzat, errazago xurgatuko dituelako (nahiz eta esnea berotzeak ere proteinak xurgatzen laguntzen du).
   • Balio biologiko handia dute. Esnearen proteinak lisina ugari dauka, eta aminoazido hori oso eskasa da zerealen proteinetan. Horregatik, bi jaki horiek konbinatzen direnean (jogurta eta zerealak), emaitzak nutrizio-balio hobea dauka.
3. Koipea:
   • Esnearen koipea gantz aseak dira, eta nahiz eta koipe gutxi duen, joera da koipea erabat kentzea. Izan ere, kontsumitzaileek nahiago dituzte esne gaingabetuak edo erdigaingabetuak.
   • Halaber, koipe kardio-osasungarriagoekin aberasteko joera gero eta handiagoa ere badago; esaterako, omega-3 gantz-azidoak (itsas jatorrikoak) eta azido oleikoa (oliba-olioarena). Dena den, azpimarratu behar da gantz mota horrekin aberastutako jogurt likidoaren 14 edalontzi edan behar ditugula, bi sardina txiki janez hartzen dugun omega-3 kopuru berdina lortzeko. Hortaz, hobe da elikadura anitza izatea, jaki aberastuak hartzea baino.
4. Bitaminak:
   • Esnekiak D bitaminaren iturri nagusienetako bat dira, esnearen koipeak bitamina hori baitu.
   • Hartziduraren ondorioz, zenbait bitamina areagotu egiten dira, hala nola tiamina (B1), erriboflabina (B2), piridoxina (B6), niazina eta batez ere azido folikoa, eta B12 eta C bitaminaren kontzentrazioak jaitsi.
5. Mineralak: bestelako esne-edari hartzituek bezala, jogurt likidoa organismoari kaltzioa emateko baliabide bikaina da. Izan ere, kaltzio kopurua handia du, eta, esnea baino azidoagoa denez, hobeto bereganatzen dugu.

EROSKI jogurtak

Gure Eroski jogurt-aukera iradokitzen dizugu. Ez daukate koloratzaile artifizialik, eta kalitate handiko osagaiekin eginda daude. Gure marka produktu gero eta hurbilagoak eskaintzen ahalegintzen da.